Wat wordt er gevierd met Halloween?

Tegenwoordig kennen we Halloween vooral als het feest dat valt op 31 oktober. Traditioneel verkleden kinderen zich dan en bellen ze aan bij de huizen die met pompoenen en lichtjes zijn gedecoreerd. De kinderen krijgen dan snoepjes van de bewoners. Er zijn ook heuse halloweenfeesten en zelfs in attractieparken neemt men deel aan het halloweengebeuren met bijvoorbeeld griezelige thema-avonden. Hoewel het op deze manier vieren van Halloween een recent gebeuren is, ligt de oorsprong van het akelige feest in een ver verleden.

Oorsprong van Halloween

De naam Halloween geeft aan dat het feest plaatsvindt op 31 oktober. Het woord is namelijk afgeleid van Hallow-e’en, betekenende: de avond voor Allerheiligen. Om de oorsprong van Halloween te begrijpen, is de Keltische kalender belangrijk. Binnen de Keltische kalender begon het jaar op 1 november, dat was dus nieuwjaar. Op de dag voor nieuwjaar vierde men oudejaarsavond. Dat was een heel feestelijk gebeuren, want de laatste oogst was dan binnen en alles was klaargemaakt voor het volgende jaar. Wat nu restte, was rusten en feesten. Mettertijd kwamen de Kelten steeds meer in contact met de christenen. De christenen vierden op 1 november al Allerheiligen. Het Keltische oudejaarsavond werd dus de dag voor Allerheiligen of Hallow-e’en genoemd.

Op 2 november vieren de christenen Allerzielen. Daarbij gingen de christenen vroeger in de dorpen rond. Ze zamelden er zielencakes (brood met krenten) in. In ruil voor een zielencake baden ze voor een dode verwante van de schenker. De christelijke en Keltische gebruiken zijn uiteindelijk samengesmolten. De bedeltocht van de christenen legde zo de basis voor de hedendaagse trick-or-treattocht.

Groot geworden in de Verenigde Staten

Pompoenen en geesten waren er aanvankelijk nog niet. Dat gebeurde later, in de negentiende en twintigste eeuw. Toen zijn nog meer culturen samengesmolten. In de Verenigde Staten kreeg men te maken met veel Ierse en Schotse migranten die hun eigen gebruiken meebrachten. De Ieren brachten bijvoorbeeld de jack-o'-lantern mee, een uitgeholde pompoen waarin men een eng gezicht snijdt. Langzaamaan groeide Halloween uit tot een kinderfeest met pompoenen. Vanaf de jaren tachtig werd het in de Verenigde Staten ook een feest voor volwassenen, waarbij het griezelaspect een steeds belangrijkere rol speelde.

De commercialisering was toen al ingezet en het halloweengebeuren waaide steeds meer over naar het westen van Europa, dat zeker na de Tweede Wereldoorlog onder de culturele invloedsfeer van de Verenigde Staten valt. Hierdoor wordt Halloween ook in Nederland en België steeds vaker gevierd. Ook bij ons worden er extra snoepen verkocht rond Halloween. Onder meer heksendrop, trollendrop, Skool Lollipops en ander griezelig snoepgoed doet het dan extra goed.

Wat vieren we met Halloween?

Het is eigenlijk moeilijk om te zeggen wat er met Halloween wordt gevierd. Aanvankelijk was het een soort van oudejaarsavond, waarbij men vooral vierde dat het harde werk erop zat. Op oudejaarsavond viert men ook het nieuwe, dat wat komen zal. Rond dezelfde periode herdenken de christenen de overledenen.

Maar tegenwoordig viert men op Halloween niet echt iets. Het is louter een kinderfeest dat onder invloed van de commercialisering groot is geworden. Het is een vorm van entertainment dat de “saaie dagen” tussen de zomervakantie en het sinterklaas- en kerstfeest moet vullen. En soms hoeft het ook niet meer te zijn dan dat, want vermaak is nu eenmaal ook belangrijk.